រឿង ឧគ្គសេនសេដ្ឋីបុត្រ

រឿង ឧគ្គសេនសេដ្ឋីបុត្រ

     ព្រះបរមសាស្តា ទ្រង់ប្រារឰសេដ្ឋីបុត្រ ឈ្មោះឧគ្គសេន ដែលមានភរិយាជាធីតា របស់ឣ្នកលេងរបាំ ។ ដោយបុព្វកម្ម ក្នុងសាសនានៃព្រះពុទ្ធព្រះនាមកស្សបទសពល, ឣ្នកទាំងពីរនាក់ ភរិយាស្វាមី នេះ បានធ្វើបុណ្យ ថ្វាយទាន ដល់ព្រះឣរហន្តខីណាស្រពមួយឣង្គ ហើយបានប្រាថ្នាសុំ នូវចំណែកធម៌ ដែលព្រះឣរហន្តឣង្គនោះ បានឃើញហើយ ។ ព្រះឣរហន្តឣង្គនោះ ជ្រាបថា “សេចក្តីប្រាថ្នារបស់ភរិយាស្វាមីនេះ នឹងបានសម្រេច” ទើបបានធ្វើសេចក្តីញញឹម ឲ្យ ប្រាកដ ។ គូភរិយាស្វាមីទាំង ២ នាក់នោះ បានឃើញព្រះឣរហន្ត ឣង្គនោះ ញញឹមយ៉ាងនេះហើយ ក៏បាននិយាយគ្នា ថា “លោកជាកូនរបស់ឣ្នកទីក្រុង បានជាធ្វើយ៉ាងនេះ” ។
ក្នុងសាសនានេះ ភរិយាបានកើតជាធីតារបស់ឣ្នកលេងរបាំ ។ ឧគ្គសេនសេដ្ឋីបុត្រ បានទៅមើលរបាំ ឃើញនាងរបាំនោះ មានរូបស្អាត ក៏កើតសេចក្តីស្រឡាញ់ភ្លាម លុះត្រឡប់មកផ្ទះវិញ បានសុំ ឣង្វរករឲ្យមាតាបិតា ចូលទៅស្តីដណ្តឹងនាងរបាំនោះមកធ្វើជាភរិយា លុះរៀបការ ជាមួយនឹងនាងរបាំនោះហើយ ក៏នាំគ្នាប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិត ដោយការសម្តែងរបាំនោះឯង ជារៀងរាល់ថ្ងៃ ។ នៅថ្ងៃមួយ ឧគ្គសេនសេដ្ឋីបុត្រ បានទៅសម្តែងរបាំ ក្នុងទីក្រុងរាជគ្រឹះ ។
ព្រះសាស្តា ទ្រង់បានត្រាស់ទេសនា ឣប់រំទូន្មាន ឲ្យឧគ្គសេន និង ភរិយា បានយល់ច្បាស់ ថា “នែឧគ្គសេន ធម្មតាបណ្ឌិត ត្រូវតែលះបង់សេចក្តីស្រឡាញ់ ក្នុងខន្ធទាំងឡាយ ទាំងឣតីតៈ ឣនាគត ទាំងបច្ចុប្បន្ន ចោលហើយ រួចផុតឣំពីសេចក្តីទុក្ខទាំងពួង មានជាតិទុក្ខ ជាដើម ទើបសមគួរ” ក្នុងទីបញ្ចប់ ទ្រង់ត្រាស់នូវព្រះគាថានេះ ថា ៖

មុញ្ច បុរេ មុញ្ច បច្ឆតោ

មជ្ឈេ មុញ្ច ភវស្ស បារគូ

សព្វត្ថ វិមុត្តមានសោ

ន បុន ជាតិជរំ ឧបេហិសិ ។

ឣ្នកចូរដោះ (សេចក្តីឣាល័យ) ’ក្នុងកាលមុនចេញ ចូរដោះ (‘សេចក្តីឣាល័យ’) ក្នុងកាលជាខាងក្រោយចេញ ចូរដោះ (‘សេចក្តី ឣាល័យ)’ ក្នុងកាលជាកណ្តាលចេញ (‘កាលបើធ្វើយ៉ាងនេះ’) ឣ្នកនឹងដល់ត្រើយនៃភព នឹងមានចិត្តរួចស្រឡះ ចាកសង្ខតធម៌ទាំងពួង នឹងមិនចូលទៅកាន់ជាតិ និង ជរា ទៀតឡើយ ។