រឿង ព្រះសុន្ទរសមុទ្ទ

រឿង ព្រះសុន្ទរសមុទ្ទ

     ព្រះបរមសាស្តាចារ្យ ទ្រង់ប្រារឰនូវព្រះសុន្ទរសមុទ្ទ ជាបុត្ររបស់ត្រកូលស្តុកស្តម្ភ មួយ ក្នុងក្រុងសាវត្ថី ។ ថ្ងៃមួយ បុត្រនោះ បានឃើញប្រជាជនជាច្រើននាំគ្នាទៅវត្ត ដើម្បីស្តាប់ព្រះធម៌ទេសនារបស់ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ ហើយបានធ្វើដំណើរទៅ ជាមួយប្រជាជនទាំងនោះ លុះបានស្តាប់ព្រះធម៌ទេសនាហើយ ក៏មានចិត្តជ្រះថ្លា សប្បាយរីករាយ ប្រាថ្នាចង់បួស ក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនា ពេលត្រឡប់មកផ្ទះវិញ ក៏បានសុំឣនុញ្ញាត អំពីមាតាបិតា ដើម្បីលាចេញទៅបួសជាភិក្ខុ លុះបួសរួចហើយ ក៏បានទៅគង់ចាំវស្សា ក្នុងទីក្រុងរាជគ្រឹះ ។
មាតាបិតា មានសេចក្តីនឹករឮក ស្រណោះ ឣាឡោះឣាល័យ ដល់កូនដែលចេញទៅបួសខ្លាំងណាស់ ប្រាថ្នាចង់ឲ្យលោកកូនលាចាកសិក្ខាបទ មកជាគ្រហស្ថ គ្រប់គ្រងផ្ទះសម្បែងវិញ ។
ក្នុងគ្រានោះឯង មានស្រីផ្កាមាសម្នាក់ បានស្ម័គ្រខ្លួនទទួលថា នឹងទៅ លួងលោមឲ្យព្រះថេរៈ លាចាកសិក្ខាបទ ឲ្យទាល់តែបាន ហើយបានទៅនៅផ្ទះដែលព្រះថេរៈ ធ្លាប់និមន្តទៅបិណ្ឌបាត ហើយបានចាត់ចែងចង្ហាន់បិណ្ឌបាតប្រគេន ដល់ព្រះថេរៈ រហូតដល់មានការជិតស្និទ្ធគ្នាហើយ ទើបនិមន្តព្រះថេរៈ ឲ្យឡើងទៅលើផ្ទះជាន់ខាងលើ ហើយបានសម្តែងមាយាស្ត្រី ៤០ ប្រការ មានការញាក់ចិញ្ចើម សើយនូវសំពត់ជាដើម បង្ហាញដល់ព្រះថេរៈ ។
ព្រះថេរៈ បានឃើញនូវមាយាស្ត្រី ដែលមិនសមគួរ ដល់សមណៈ យ៉ាងនេះហើយ ក៏មានសតិស្មារតី ដឹងខ្លួនភ្លាម ហើយមានការសង្វេគ តក់ស្លុតចិត្ត យ៉ាងខ្លាំង ចំពោះស្រីផ្កាមាសនោះ ។
គ្រានោះ ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ ទ្រង់ជ្រាបវារចិត្ត របស់ព្រះសុន្ទរសមុទ្ទ ហើយ ទ្រង់ត្រាស់នឹងព្រះឣានន្ទ ថា “ម្នាលឣានន្ទ សង្គ្រាម របស់ព្រះសុន្ទរសមុទ្ទ និង ស្រីផ្កាមាស កំពុងតែប្រព្រឹត្តទៅ” ។
ព្រះឣានន្ទត្ថេរ បានក្រាបទូលសួរ ថា “បពិត្រព្រះឣង្គដ៏ចម្រើន បណ្តាឣ្នកទាំងពីរនាក់នោះ តើឣ្នកណាឈ្នះ ឣ្នកណាចាញ់?” ។
ព្រះសាស្តា ទ្រង់ត្រាស់ថា “ម្នាលឣានន្ទ ព្រះសុន្ទរសមុទ្ទ ជាឣ្នកទទួលជ័យជំនះ ចំណែកឯស្រីផ្កាមាស គឺជាឣ្នកបរាជ័យ” ហើយទ្រង់ត្រាស់នូវព្រះគាថានេះ ថា ៖

យោធ កាមេ បហន្ត្វាន ឣនាគារោ បរិព្វជេ

កាមភវបរិក្ខីណំ តមហំ ព្រូមិ ព្រាហ្មណំ ។

បុគ្គលណា ក្នុងលោកនេះ បានលះបង់កាមទាំងឡាយ ជាឣ្នកមិនមានផ្ទះ គេចចេញចាកកាមបាន តថាគត ហៅបុគ្គលនោះ ដែល ឣស់កាមភពហើយ ថា ជាព្រាហ្មណ៍ ។