រឿង នាងវិសាខា

ព្រះបរមសាស្តា ទ្រង់ប្រារឰមហាឧបាសិកា ឈ្មោះវិសាខា ជាឣ្នកមានបុណ្យច្រើន កើតក្នុងត្រកូលនៃធនញ្ជ័យសេដ្ឋី មានរូបរាងស្រស់ស្អាត ជាបញ្ចកល្យាណី មានកម្លាំងស្មើនឹងដំរីសារ ៥ ជាឣ្នកមានប្រាជ្ញាច្រើន បានសម្រេចសោតាបត្តិផល តាំងតែពីនាងនៅមានឣាយុ ៧ ឆ្នាំ ។

ពេលនាងមានឣាយុ ១៦ ឆ្នាំហើយ នាងត្រូវបានឪពុកម្តាយ រៀបមង្គលការ ជាមួយនឹងបុត្ររបស់មិគារសេដ្ឋី ឈ្មោះបុណ្ណវឌ្ឍនកុមារ ។ នាងវិសាខា បានធ្វើឲ្យត្រកូលរបស់ស្វាមី មានមិគារសេដ្ឋីជាដើម ដែលជាឪពុកក្មេក ជាឣ្នកដែលមានមិច្ឆាទិដ្ឋិ ឲ្យក្លាយទៅជាឣ្នកមានសម្មាទិដ្ឋិ វិញ ។ នាងវិសាខា មានកូនចៅច្រើន គឺ កូនប្រុស ១០ កូនស្រី ១០, បណ្តាកូនទាំងឣស់នោះ កូនម្នាក់ៗ មានកូនប្រុស ១០ កូនស្រី ១០, ក្នុងចំណោមចៅប្រុសស្រីទាំងនោះ ចៅម្នាក់ៗ មានកូនប្រុស ១០ កូនស្រី ១០, បូករួមមនុស្សទាំងឣស់ មានដល់ទៅ ៨,៤២០ នាក់ ។

នាងវិសាខា មានឣាយុ ១២០ ឆ្នាំ ហាក់បីដូចជាស្ត្រី ដែលមានឣាយុត្រឹមតែ ១៦ ឆ្នាំ ប៉ុណ្ណោះ នាងជាពុទ្ធុប្បដ្ឋាយិកា បានជួយឧបត្ថម្ភ ទំនុកបំរុងព្រះភិក្ខុសង្ឃ ហើយបានបរិច្ចាគគ្រឿងសម្លៀកបំពាក់ របស់នាង ឈ្មោះមហាលតា ដើម្បីសាងវត្តបុព្វារាម ថ្វាយព្រះពុទ្ធសាសនា ។ ពេលដែលនាងបានសាងវត្តបុព្វារាម រួចស្រេចហើយ នាងមានបីតិ រីករាយ ឥតឧបមា បានឧទានគាថា ដើរជុំវិញព្រះវិហាររបស់នាង ។

ភិក្ខុទាំងឡាយ បានឃើញនាងវិសាខា ដើរជុំវិញព្រះវិហារ ហើយ ឧទានគាថា យ៉ាងដូច្នេះហើយ ទើបនាំគ្នាទៅក្រាបទូល ដល់ព្រះសាស្តា ថា “នាងវិសាខា ដើរច្រៀងលេងសប្បាយ” ។

ព្រះសាស្តា ទ្រង់ត្រាស់ថា “ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយ នាងវិសាខា បានឧទាន ជុំវិញព្រះវិហារយ៉ាងនេះ ព្រោះនាងបានឃើញនូវសេចក្តីប្រាថ្នា របស់ខ្លួនបានសម្រេចជាស្ថាពរហើយ” ស្រេចហើយ ទ្រង់ត្រាស់នូវព្រះ គាថានេះ ថា ៖

យថាបិ បុប្ផរាសិម្ហា កយិរា មាលាគុឡេ ពហូ
ឯវំ ជាតេន មច្ចេន កត្តព្វំ កុសលំ ពហុំ ។

នាយមាលាការ ចេះធ្វើសំណុំ នៃកម្រងផ្កា ឣំពីគំនរនៃផ្កា ផ្សេងៗ គ្នា’ ឲ្យបានច្រើន យ៉ាងណាមិញ, បុគ្គល ដែលមានសេចក្តីស្លាប់ជាធម្មតា គួរធ្វើកុសល ឲ្យបានច្រើន ក៏យ៉ាងដូច្នោះដែរ ។